Μόδα της εποχής; “ασφαλέστερη” συνήθεια των καπνιστών; όπως και να το ονομάσουμε το ηλεκτρονικό τσιγάρο εισβάλλει όλο και περισσότερο στις ζωές μας και οι πωλήσεις του αυξάνονται κατακόρυφα. Αξίζει να σημειωθεί πως η αγορά των Η.Π.Α για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα εκτιμάται ότι είναι αξίας ίσης με 1,5 δις δολάρια και αναμένεται να αυξηθεί κατά 24,2% ετησίως έως το 2018.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ;
Τα γνωρίζουμε και ως ηλεκτρονικά συστήματα χορήγησης νικοτίνης (ENDS: Electronic Nicotine Delivery Systems) και λειτουργούν παράγοντας αερόλυμα μέσω θέρμανσης ενός υγρού το οποίο περιέχει ένα διαλύτη (φυτική γλυκερίνη, προπυλενική γλυκόλη, ή ένα μίγμα αυτών), ένα ή περισσότερα αρωματικά και νικοτίνη (η οποία μπορεί και να παραλειφθεί). Νέες “πατέντες” ηλεκτρονικού τσιγάρου αποτελούν και οι ράβδοι καπνού, οι οποίοι τοποθετούνται σε ένα στικ ειδικής λεπίδας. Στη λεπίδα αυτή οι ράβδοι καπνού θερμαίνονται αλλά δεν καίγονται και έτσι ο χρήστης λαμβάνει τη νικοτίνη που χρειάζεται αλλά δε λαμβάνει πίσσα και μονοξείδιο του άνθρακα.
Η εισπνοή του αερολύματος ενός ηλεκτρονικού τσιγάρου που περιέχει νικοτίνη οδηγεί στη μέγιστη συγκέντρωση νικοτίνης στο αίμα μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά. Εξ’αιτίας αυτής της πολύ γρήγορης αύξησης των επιπέδων της νικοτίνης στο αίμα οι καπνιστές φαίνεται να το προτιμούν σε σχέση με ποικίλες εγκεκριμένες θεραπείες από τον FDA για μια απόπειρα διακοπής του καπνίσματος.
ΒΟΗΘΟΥΝ ΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΤΣΙΓΑΡΑ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ;
Η αποτελεσματικότητα αυτής της μεθόδου διακοπής καπνίσματος παραμένει αβέβαιη, λόγω της μη συλλογής επαρκών δεδομένων από τυχαιοποιημένες μελέτες. Ακόμα και οι πιο πρόσφατες μετα-αναλύσεις που έχουν συνδυάσει στοιχεία από τυχαιοποιημένες μελέτες και μελέτες παρατήρησης δεν έχουν ξεκαθαρίσει την αποτελεσματικότητα του ηλεκτρονικού τσιγάρου ως βοήθημα διακοπής καπνίσματος,
Άλλωστε, δεν γνωρίζουμε ακόμα με βεβαιότητα το κατά πόσο το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι λιγότερο ακίνδυνο από το συμβατικό. Αν και μερικές μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα του ηλεκτρονικού τσιγάρου μπορεί να είναι λιγότερο επιβλαβές από το συμβατικό, χρειάζονται περισσότερα στοιχεία ώστε κάτι τέτοιο να αποδειχθεί.
ΑΘΩΕΣ ΟΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ;
Πολλές από αυτές τις αρωματικές ουσίες έχουν μελετηθεί όταν χορηγούνται από την πεπτική οδό, καθώς είναι συστατικά πολλών συνθετικών τροφών όπως η μαργαρίνη, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία για το αποτέλεσμα της δράσης τους σε εισπνεόμενη μορφή. Δεν μπορεί να παραλειφθεί βέβαια το γεγονός ότι συσχετίζονται με αναπνευστική πάθηση όταν εισπνέονται κατά τη διάρκεια των διαδικασιών παραγωγής τους.
Πολλά συστατικά των υγρών αναπλήρωσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα αποτελούνται από αλδεϋδες, οι οποίες ασκούν μια ερεθιστική επίδραση στο αναπνευστικό.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΤΣΙΓΑΡΩΝ
Από το καλοκαίρι του 2016 έχει τεθεί σε ισχύ η καινούρια ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τα υγρά αναπλήρωσης. Σύμφωνα με αυτή, οι κατασκευαστές θα πρέπει να αναγράφουν λίστα των συστατικών που περιέχονται στο προϊόν και όλων των εκπομπών από τη χρήση του, ανά μάρκα και τύπο, συμπεριλαμβανομένων και των ποσοτήτων αυτών. Αναλυτικότερα, το υγρό αναπλήρωσης που περιέχει νικοτίνη διατίθεται στην αγορά μόνο σε ειδικούς περιέκτες, ο όγκος των οποίων δεν υπερβαίνει τα 10 ml και η συγκέντρωση της νικοτίνης δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 20mg/ml. Τα υγρά αναπλήρωσης δεν πρέπει να περιέχουν βιταμίνες ή άλλα πρόσθετα που δημιουργούν την εντύπωση ότι ένα προϊόν καπνού ωφελεί την υγεία ή έχει μειωμένους κινδύνους για την υγεία, καφεΐνη ή ταυρίνη ή άλλα πρόσθετα και τονωτικές ενώσεις που θεωρείται ότι δίνουν ενέργεια και ζωτικότητα καθώς και πρόσθετα με χρωστικές ιδιότητες. Επιπλέον θα περιέχουν ενημερωτικό φυλλάδιο με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον καταναλωτή και μνεία ότι η χρήση του προϊόντος δεν συνιστάται σε νέους και μη καπνιστές, τις αντενδείξεις, τις προειδοποιήσεις για συγκεκριμένες ομάδες κινδύνου, τον κίνδυνο εθισμού και την τοξικότητα, και τα στοιχεία επικοινωνίας του κατασκευαστή ή του εισαγωγέα.
ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΟΝΤΑΣ…
Στην τοποθέτηση “Γιατρέ, δεν καπνίζω, ατμίζω” υπάρχει ένας αντίλογος εύλογος καθώς η αλλαγή του όρου από μόνη της δεν αρκεί να μας κάνει να νιώσουμε ασφαλείς για την υγεία μας και την υγεία των ασθενών μας. Σε αναμονή περισσότερων μελετών που θα ρίξουν φως στο “‘άτμισμα”, η συμβουλή πάντα είναι μία : Το κάπνισμα σου επιτρέπει να νομίζεις πως κάτι κάνεις, παρ’ όλο που δεν κάνεις τίποτε. Ralph Waldo Emerson, 1803-1884, Αμερικανός φιλόσοφος
ΦΟΥΣΤΕΡΗ ΖΩΗ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΙΑΤΡΟΣ
MD, MSC ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ